Mụn trứng cá là gì?
Hiện nay, mụn trứng cá là một trong những bệnh lý da liễu phổ biến và đáng lo ngại của rất nhiều người. Theo nhiều nghiên cứu cho thấy sự xuất hiện của mụn trứng cá có liên quan nhiều đến tình trạng tăng tiết nhờn của tuyến bã, vì nguyên nhân nào đó làm cho các tuyến bã nhờn trên da hoạt động quá mức. Dần dần các lỗ chân lông bị bít lại bởi chất nhờn bên trong cùng các loại tế bào chết. Chính hiện tượng này gây nên tình trạng viêm da và mụn trứng cá hình thành.
Một số dạng mụn trứng cá hay gặp
Tuỳ theo những tổn thương mà mụn gây ra thì người ta thường chia mụn trứng cá thành 4 loại như sau:
Mụn trứng cá đỏ: mụn trứng cá đỏ cũng có nhiều dạng khác nhau và biểu hiện bệnh khá đa dạng với những hình ảnh đặc trưng là những nốt mụn viêm đỏ, có hoặc không có nhân trắng đục xuất hiện từng đợt rồi lại giảm dần. Mụn phân bố nhiều ở vùng mũi, trán và má. Ở phụ nữ, mụn trứng cá đỏ có thể gặp nhiều hơn và đều đặn theo chu kỳ kinh nguyệt.
Mụn trứng cá bọc: Mụn trứng cá bọc thường có kích thước lớn, màu sắc mụn có thể là màu đỏ sẫm, nhiều khi có màu hơi tím, bên trong mụn có chứa nhiều dịch mủ màu trắng ngà mà bản chất là những tế bào chết, vi khuẩn. Mụn bọc hay gây đau đớn cho người bệnh khi chạm phải. Các nốt mụn có thể gặp ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể nhưng nhiều hơn vẫn là ở mũi, cằm, trán của người bệnh. Mụn trứng cá bọc gây ảnh hưởng nhiều tới thẩm mỹ cũng như gây nhiều khó chịu hơn so với các loại mụn khác.
Mụn trứng cá viêm: Đây là dạng mụn trứng cá có thời gian tiến triển lâu hơn các loại mụn khác, tiên lượng của loại mụn này cũng nặng hơn. Khi các loại mụn như mụn đầu đen, đầu trắng, mụn bọc không được xử lý sớm và đúng cách sẽ dẫn tới hình thành mụn trứng cá viêm. Vị trí hay gặp nhất của mụn viêm là ở má, mụn viêm có biểu hiện sưng đỏ, đầu mụn cứng và nề, chân mụn không rõ ranh giới, mụn thường tiến triển rất nhanh và dễ nhiễm trùng nên gây nhiều khó chịu và ảnh hưởng tới thẩm mỹ của người bệnh.
Các loại mụn trứng cá khác cũng hay gặp như mụn đầu đen, mụn đầu trắng, mụn đỏ… hầu như những loại này đều là biến chứng của ba loại mụn nhóm trên khi không được điều trị tốt.
Nguyên nhân gây ra mụn trứng cá
Nguyên nhân gây mụn trứng cá rất đa dạng nhưng chủ yếu là do những nhóm nguyên nhân chính sau:
- Do những thay đổi hay rối loạn nội tiết trong cơ thể. Khi các hormon estrogen, progesteron hay testosterone thay đổi đột ngột, đặc biệt ở lứa tuổi dậy thì sẽ rất dễ dẫn tới tình trạng mọc mụn trứng cá.
- Do chế độ sinh hoạt thất thường, thường xuyên thức khuya dậy sớm, ăn nhiều thức ăn nhanh và đồ dầu mỡ, uống nhiều bia rượu và chất kích thích có hại.
- Ngoài ra có thể do nhiễm khuẩn hay các loại hóa chất độc hại gây nên. Đặc biệt là những người tiếp xúc kéo dài với những chất độc hại đó.
Đặc điểm nhận dạng mụn trứng cá
Để hiệu quả điều trị là tốt nhất thì việc nhận biết sớm và can thiệp kịp thời sẽ rất có ý nghĩa trong việc cải thiện tình trạng mụn. Sau đây là một số dấu hiệu nhận biết mụn trứng cá theo từng loại:
- Ở những người có lỗ chân lông khá kín thì mụn thường xuất hiện kiểu mụn có đầu trắng gần giống với mụn cám, mụn nhỏ li ti có nhân trắng nhỏ nằm sát nhau thành từng đám hoặc từng mảng.
- Nếu da dạng lỗ chân lông to thì mụn trứng cá xuất hiện kiểu mụn đầu đen, mụn dạng nốt to có nhân trắng mềm, có thể sưng nề đỏ tại mụn và xung quanh. Các nốt mụn thường riêng lẻ không thành đám.
- Ngoài ra còn có thể gặp các loại mụn trứng cá dạng vết sưng nhỏ, đỏ, sần hay mụn nhọt, mụn mủ. Thậm chí mụn trứng cá còn có thể là các khối u lớn, rắn chắc, gây đau và khó chịu rất nhiều.
Xem thêm: Mụn mủ có nên nặn không | Cách nặn mụn mủ an toàn | Không để lại sẹo
Đối tượng thường bị mụn trứng cá
Không phải ai cũng dễ bị mụn trứng cá. Bệnh vẫn hay gặp hơn ở những người có nhiều yếu tố nguy cơ như:
- Tuổi dậy thì: đây là nhóm đối tượng hay gặp nhất do có sự thay đổi nội tiết rõ rệt trong cơ thể. Các hormon tăng hoặc giảm đột ngột làm mất tính cân bằng rất dễ gây nên tình trạng mụn cho nhóm bệnh nhân ở độ tuổi này.
- Những người làm việc hoặc sống trong môi trường nhiều hoá chất độc hại, nhiễm khuẩn: hoá chất nói chung rất có hại đối với làn da cho dù là những làn da khỏe. Tiếp xúc hóa chất kéo dài có thể làm mòn da, yếu da và giảm sức đề kháng của da dẫn tới tình trạng da dễ nhiễm khuẩn và lên mụn.
- Những người không biết cách vệ sinh da: thường là độ tuổi mới lớn chưa nhận thức được việc giữ vệ sinh da hợp những người không có thói quen rửa mặt, không đeo khẩu trang khi ra ngoài.
Cách điều trị và phòng tránh mụn trứng cá hiệu quả
Cách trị mụn trứng cá an toàn, hiệu quả nhất
Trong các trường hợp mụn nhiều và nặng thì có thể điều trị bằng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Bệnh nhân có thể dùng thêm kháng sinh để tránh tình trạng nhiễm khuẩn lan rộng: có thể chọn kháng sinh dạng bôi như Clindamycin, erythromycin, dapson,… hoặc kháng sinh đường uống như tetracyclin, minocyclin, … tốt nhất người bệnh nên dùng đường bôi ngoài da để tránh các tác dụng phụ của thuốc.
Retinol: Dùng các chế phẩm chứa retinol hiện nay cũng rất hay được khuyên dùng cho người mắc mụn trứng cá. Retinol là một dẫn xuất của vitamin A có rất nhiều tác dụng hoàn hảo trên da. Nó không những giúp đẩy nhân mụn mà còn giúp tái tạo làn da yếu.
Các loại vitamin như E, C, A, D cũng rất cần thiết để tăng sức đề kháng của da. Người bệnh nên ăn uống những loại thực phẩm chứa nhiều các vitamin này thay vì chế phẩm dạng thuốc của nó.
Điều trị bằng tia laser: đây là một phương pháp trị mụn mới ở nước ta những đã có từ lâu và đạt hiệu quả cao ở nước ngoài. Tia laser là một loại tia có tác dụng phá vỡ cấu tạo của các tế bào sắc tố và các tế bào viêm, do đó giúp làm giảm tình trạng viêm và sự lan ra của mụn. Ngoài ra phương pháp này còn có ưu điểm là làm cải thiện tình trạng sẹo do mụn gây ra.
Vi kim, phi kim: đây là các phương pháp tác động sâu vào lớp trung bì của da để kích thích tạo lớp da non, loại bỏ lớp da cũ bị tổn thương và chứa nhiều mụn.
Làm sao để phòng ngừa mụn trứng cá hiệu quả
Mụn trứng cá không những gây khó chịu cho người mắc mà còn tạo ra những tự ti và mặc cảm cho họ. Vì vậy mà việc điều trị cũng như phòng bệnh là rất cần thiết. Có một số cách phòng bệnh đơn giản mà hiệu quả như:
- Giữ cho mặt luôn sạch sẽ: tốt nhất mọi người nên đảm bảo những bước vệ sinh da mặt cơ bản như tẩy trang, rửa mặt, … hai bước này đặc biệt quan trọng và cần thiết. Việc giúp cho bề mặt da sạch, thông thoáng sẽ giúp hạn chế tối đa việc xuất hiện mụn trứng cá. Người bệnh nên sử dụng các sản phẩm rửa mặt ít dầu, lành tính với thành phần nước là chủ yếu để tránh những kích ứng mà thành phần dầu hay gây ra.
- Bảo vệ da mặt tốt: để có một làn da khỏe tránh được các loại mụn cứng đầu, kem chống nắng và các sản phẩm cân bằng môi trường Ph của da cũng được khuyến khích dùng. Việc tránh nắng đúng cách và sử dụng kem chống nắng hàng ngày có vai trò quan trọng.
- Đảm bảo chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý: không chỉ riêng người bệnh mà tất cả mọi người đều nên duy trì chế độ ăn hợp lý, tránh ăn đồ ăn nhanh, đồ uống có cồn, có gas. Không thức khuya dậy sớm. Tránh dùng các chất kích thích và đồ ăn vặt nhiều dầu mỡ.
- Để đảm bảo an toàn cũng như hiệu quả điều trị thì người bệnh nên sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
